Το Βουνό των Χειμερινών Αποδράσεων

Το Οχυρό Λίσσε αποτελεί ιστορικό μνημείο του Β ́ Παγκοσμίου Πολέμου, γνωστό για την ηρωική άμυνα των ελληνικών στρατευμάτων το 1941. Διατηρείται σε καλή κατάσταση και προσφέρει στους επισκέπτες τη δυνατότητα να γνωρίσουν την ιστορία της περιοχής κατά τη διάρκεια του συγκεκριμένου πολέμου, μέσω εκθεμάτων και πληροφοριακού υλικού.

Το μικρό αυτό μουσείο είναι αφιερωμένο στην τοπική παράδοση και πολιτιστική κληρονομιά του Παγονερίου. Στεγάζεται σε παραδοσιακό κτίσμα και φιλοξενεί εκθέματα που αναδεικνύουν την ιστορία, τα έθιμα και τις καθημερινές ασχολίες των κατοίκων, προσφέροντας μια αυθεντική εμπειρία στους επισκέπτες. 

Ενδεικτικά της αλληλεπίδρασης μεταξύ του ορεινού περιβάλλοντος και της τοπικής οικονομίας.

Το εξωκλήσι του Αγίου Πνεύματος βρίσκεται σε ορεινή τοποθεσία του Φαλακρού, αποτελώντας σημείο προσέλκυσης προσκυνητών και φυσιολατρών. Κατά τη διάρκεια του εθίμου του Αγίου Πνεύματος, πραγματοποιείται πομπή από τον Βώλακα προς το εξωκλήσι, μέσω κατάφυτης διαδρομής, ενισχύοντας τη θρησκευτική και πολιτιστική σημασία του μνημείου.

Το Παγονέρι είναι ιστορικός οικισμός με αυθεντική αρχιτεκτονική και παραδοσιακά πε- τρόχτιστα σπίτια, προσφέροντας στους επισκέπτες ένα ταξίδι στον χρόνο. Η διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς είναι εμφανής σε κάθε γωνιά του χωριού, καθιστώντας το ιδανικό για όσους επιθυμούν να γνωρίσουν την ιστορία και την παράδοση της περιοχής.

Κοντά στον ποταμό Αγγίτη, βρίσκεται ένα παλαιό υδροηλεκτρικό εργοστάσιο, σημαντικό δείγμα βιομηχανικής αρχιτεκτονικής της περιοχής. Αν και δεν λειτουργεί πλέον, το κτίριο αποτελεί μνημείο της βιομηχανικής κληρονομιάς και προσφέρει μια ματιά στην τεχνολογική ιστορία της περιοχής. 

Η Δραμοινογνωσία είναι μια ετήσια γιορτή κρασιού που διοργανώνεται τον Μάιο στη Δράμα, προβάλλοντας τη μακρά οινική παράδοση της περιοχής. Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης, τα οινοποιεία της Δράμας ανοίγουν τις πόρτες τους στο κοινό, προσφέροντας ξεναγήσεις, γευσιγνωσίες και πολιτιστικές εκδηλώσεις. Η διοργάνωση συνδυάζει τοπικά προϊόντα, μουσική και τέχνη, αναδεικνύοντας τη Δράμα ως έναν από τους σημαντικότερους οινοτουριστικούς προορισμούς της Ελλάδας.

Καλλιεργούνται σε μεγάλο υψόμετρο, αξιοποιώντας το ψυχρό κλίμα και τα γόνιμα εδάφη.

Αναπαράσταση των εθίμων «Νταβανίσκα» και «Μπάμπιντεν» στους Πύργους Δράμας: Τα Νταβανίσκα αποτελούν ένα εθιμικό δρώμενο που λαμβάνει χώρα ανήμερα των Θεοφανείων, συνδέοντας στοιχεία λαϊκής παράδοσης, μουσικής και μεταμφιέσεων. Ομάδες ανδρών, συχνά ντυμένες με παραδοσιακές ή σατυρικές στολές, περιδιαβαίνουν τους οικισμούς τραγουδώντας και χορεύοντας, αποδίδοντας ευχές για ευημερία και καλή σοδειά. Το έθιμο ενσωματώνει διονυσιακά στοιχεία, τα οποία αντανακλούν την αρχέγονη σχέση της περιοχής με τελετουργίες γονιμότητας και αγροτικών κύκλων. Το έθιμο της Μπάμπως (Μπάμπιντεν), εορταζόμενο στις 8 Ιανουαρίου, αποτελεί παράδοση θρακικής και ανατολικορωμυλιώτικης προέλευσης, αφιερω- μένη στις μαίες (μαμές) της κοινότητας. Η ημέρα περιλαμβάνει τελετουργικές πρακτικές καθαρμού, τιμητικές τελετές προς τις μαμές και κοινωνικές εκδηλώσεις με έντονα γυναικοκρατικά στοιχεία. Το έθιμο αντικατοπτρίζει τις δομές της παραδοσιακής κοινωνίας, αποδίδοντας ιδιαίτερη σημασία στον ρόλο της γυναίκας στη διαδικασία της γέννησης και της ανατροφής.

Το μικρό αυτό ξωκλήσι, ενσωματωμένο στο φυσικό περιβάλλον των Ποταμών, προσφέρει ηρεμία και αποτελεί σημείο προσκύνησης. Συνδέεται με πεζοπορικές διαδρομές που επιτρέπουν στους επισκέπτες να εξερευνήσουν την πλούσια βλάστηση και τα υδάτινα στοιχεία της περιοχής, καθιστώντας το ιδανικό για συνδυασμό θρησκευτικού και φυσιολατρικού τουρισμού.

Το μουσείο αυτό παρουσιάζει την καθημερινή ζωή, τα επαγγέλματα και τις παραδόσεις της περιοχής της Προσοτσάνης. Μέσα από εκθέματα όπως παραδοσιακές ενδυμασίες, εργαλεία και οικιακά σκεύη, οι επισκέπτες μπορούν να αποκτήσουν μια ολοκληρωμένη εικόνα της πολιτιστικής κληρονομιάς της περιοχής. 

Αναπαράσταση του εθίμου «Καλόγερος» στο Καλαμπάκι: Λαμβάνει χώρα τη Δευτέρα της Τυρινής, μία εβδομάδα πριν από την Καθαρά Δευτέρα. Το πρωί αυτής της ημέρας, οι νέοι του χωριού συγκεντρώνονται και ένας από αυτούς ντύνεται «καλόγερος» με δέρματα ζώων, μαυρίζει το πρόσωπό του με φούμο και ζώνεται κουδούνια στη μέση. Η ομάδα περιφέρεται στα σπίτια του οικισμού, προκαλώντας πειράγματα και δεχόμενη κεράσματα. Στη συνέχεια, κατευθύνονται στην πλατεία του χωριού, συνοδευόμενοι από όλους τους κατοίκους, όπου πραγματοποιούν μιμητική αροτρίωση και σπορά. Πριν από αυτό, ο «καλόγερος» σταυρώνει τη γη τρεις φορές, εκφράζοντας ευχές όπως «να φάει το χωριό, να χορτάσει ο κοσμάκης, να μην πεινάσει».

Ο ναός αυτός, χτισμένος το 1841, αποτελεί χαρακτηριστικό δείγμα παραδοσιακής αρχιτεκτονικής. Βρίσκεται σε υψόμετρο 830 μέτρων στον οικισμό Βώλακας, προσφέροντας πανοραμική θέα στο Φαλακρό. Η τρίκλιτη ξυλόστεγη βασιλική του και η ιστορική του σημασία τον καθιστούν σημαντικό θρησκευτικό μνημείο της περιοχής. 

Drama Short Film Festival, Ονειρούπολη Δράμας: Σύγχρονες διοργανώσεις διεθνούς εμβέλειας, που συνδέουν τον παραδοσιακό χαρακτήρα με τη σύγχρονη πολιτιστική δημιουργία, και δη η πρώτη με την τέχνη του Κινηματογράφου και τις ταινίες μικρού μήκους.

Το Φαράγγι Πετρούσας – Πύργων είναι εντυπωσιακό φυσικό μνημείο με πλούσια βλάστηση και απόκρημνα βράχια. Αποτελεί ιδανικό προορισμό για πεζοπορία και αναρρίχηση, προσφέροντας στους επισκέπτες την ευκαιρία να απολαύσουν τοπία μοναδικής ομορφιάς και να εξερευνήσουν τη βιοποικιλότητα της περιοχής.

Στην Καλή Βρύση, ανακαλύφθηκε σημαντικός αρχαιολογικός χώρος αφιερωμένος στη λατρεία του Διονύσου. Τα ευρήματα, που χρονολογούνται από την αρχαιότητα, περιλαμβάνουν αντικείμενα και δομές που μαρτυρούν τη σημασία της διονυσιακής λατρείας στην περιοχή. Ο χώρος προσφέρει πολύτιμες πληροφορίες για τις θρησκευτικές πρακτικές και την κοινωνική ζωή των αρχαίων κατοίκων.

Το Περιθώριο είναι διατηρημένος οικισμός που ξεχωρίζει για τα πέτρινα σπίτια του, τις τοξωτές αυλές και την αυθεντική μακεδονίτικη ατμόσφαιρα. Η αρχιτεκτονική του αντανακλά την τοπική παράδοση, καθιστώντας τον έναν από τους πιο γραφικούς οικισμούς της περιοχής. Οι επισκέπτες μπορούν να περιηγηθούν στα στενά δρομάκια και να θαυμάσουν την παραδοσιακή αρχιτεκτονική που διατηρείται αναλλοίωτη στο χρόνο.

Ο Βώλακας, χτισμένος σε υψόμετρο 830 μέτρων και μόλις 12 χλμ. Από το Χιονοδρομικό Κέντρο Φαλακρού, διατηρεί ζωντανή την παράδοσή του. Ιδιαίτερα κατά τις γιορτές του Δωδεκαημέρου (6–8 Ιανουαρίου), πραγματοποιούνται διονυσιακά δρώμενα, γλέντια και παραδοσιακή μουσική, προσφέροντας στους επισκέπτες μια αυθεντική πολιτιστική εμπειρία.

Προϊόντα που συμπληρώνουν τη γαστρονομική ταυτότητα της περιοχής.

Σε καταπράσινη περιοχή κοντά στον οικισμό Γρανίτης, βρίσκεται ο ερειπιώνας ενός παλαιού σανατορίου. Η περιοχή προσφέρει μοναδικές πεζοπορικές διαδρομές μέσα στη φύση, δίνοντας τη δυνατότητα στους επισκέπτες να συνδυάσουν την ιστορική αναζήτηση με την απόλαυση του φυσικού περιβάλλοντος.

Το Σπήλαιο Αγγίτη, γνωστό και ως Μααρά, είναι το μεγαλύτερο ποτάμιο σπήλαιο της Ελλάδας. Χαρακτηρίζεται από εντυπωσιακούς σταλαγμίτες και σταλακτίτες, καθώς και από τον υπόγειο ποταμό που το διασχίζει. Η εξερεύνηση του σπηλαίου προσφέρει μοναδική εμπειρία, αποκαλύπτοντας τη γεωλογική ιστορία της περιοχής και τη φυσική της ομορφιά.

Δρώμενο των «Αράπηδων» στον Βώλακα: Κατά την περίοδο των Θεοφανείων (6–8 Ιανουαρίου), οι κάτοικοι του Βώλακα συμμετέχουν σε αυτό το πανάρχαιο έθιμο, όπου μεταμφιέζονται με προβιές ζώων και κουδούνια, χορεύοντας στους δρόμους του χωριού. Το έθιμο έχει ρίζες σε διονυσιακές τελετές και συμβολίζει την αναγέννηση της φύσης.

«Μπαμπούγερα» στην Καλή Βρύση: Κατά το τριήμερο 6–7–8 Ιανουαρίου, οι κάτοικοι της Καλής Βρύσης αναβιώνουν το έθιμο των «Μπαμπούγερων», όπου μεταμφιέζονται με δέρματα ζώων και κουδούνια, περιφέρονται στο χωριό και χορεύουν, διώχνοντας τα κακά πνεύματα και εξασφαλίζοντας καλή σοδειά.